Тим на експерти ја подготвија студијата:

Mакедонски Јазик: СКРИНИНГ НА ИНИЦИЈАТИВАТА „ОТВОРЕН БАЛКАН“ – АНАЛИЗИ НА ЗЕМЈИТЕ 

Српски Јазик: СКРИНИНГ ИНИЦИЈАТИВЕ „ОТВОРЕНИ БАЛКАН“ – АНАЛИЗЕ ЗЕМАЉА

Албански Јазик: RISHIKIMI I INICIATIVËS “BALLKANI I HAPUR” – ANALIZAT SIPAS VENDEVE 

Извадоци од студијата

  •  ИОБ се издвојува заради фактот што таа е првата регионална иницијатива за економска интеграција која ја отпочнаа и со неа раководат самите земји од регионот. Земјите учеснички ја сметаат за инкубатор што ќе ги донесе земјите на ниво кое ги пресликува четирите слободи на ЕУ. Не се смета дека е обврзувачка за земјите и не е конкурентна на други иницијативи туку напротив таа го поттикнува патот за постигнување на стратешките интереси на земјите кон целосно развиено членство во ЕУ и служи како порака од регионите дека овие земји сакаат целосно членство во ЕУ.
  • Земјите што учествуваат во иницијативата „Отворен Балкан“ ја сметаат за стимулатор за пристапување во ЕУ, за креатор на нова динамика. Во однос на структурата на имплементацијата, ИОБ се потпира на меѓуинституционалната координација на релевантните институции во однос на имплементацијата на потпишаните договори и Меморандуми за разбирање, како што се олеснети од страна на координаторите на ИОБ. Регионалната и националната соработка се засновани повеќе на ад хок состаноци отколку на структуриран дијалог меѓу основаните регионални и национални структури.
  • Би можело подобро да се разработи визијата на ИОБ за регионална економска интеграција на патот кој интеграцијата во ЕУ на Западен Балкан и да се подобри надлежноста на иницијативата со среднорочен план за развој. Овој план за развој треба да обезбеди преглед на политичките области што треба да ги опфати иницијативата во предвидлива иднина, заедно со инструментите (Договори, Меморандуми за разбирање, програми, политички акции) кои ќе обезбедат операционализација на политичката заложба на терен. Периодите на имплементација треба да бидат реалистично одредени и периодично да се ревидираат. До најголем можен степен, планот за развој треба да ги истакне интересите на Западен Балкан како влезна точка за сите земји во регионот. Планот за развој на ИОБ треба да го земе предвид нивото на подготвеност за имплементирање на политичките активности во однос на правото на ЕУ.
  • Земање предвид развој на управувачка структура кој ги опишува координацијата, имплементацијата и следењето на функциите и одговорностите на регионално и на национално ниво. Во ад хок координативен пристап, се презема политичка активност тогаш кога е постигнат договор. Во институционализиран механизам, централизирано донесување одлуки може да се врши колективно или од една институција која дејствува во име на земјите-учеснички. Доколку иницијативата има за цел да опфати трајни и структурни предизвици долгорочно, може да се претпочита институционализиран формален механизам. Доколку предизвикот е краткорочен, ад хок механизам би бил поефикасен инструмент за справување со предизвикот. Сепак, треба да се има предвид дека ад хок механизмот е помалку ефикасен и би налагал повеќе време за преговори и одредена форма на форум за олеснување на преговорите.
  • Подобрување на целокупната транспарентност за зголемување на одговорноста и за избегнување негативни перцепции во рамките на ИОБ и надвор од ИОБ. Транспарентноста би можела да се подобри преку пренесување на сите потпишани Договори и Меморандуми за разбирање досега, на производите од договорите (како што се одлуки за имплементација, подзаконски акти и др.) како и секој документ(и) изработен(и) на регионално или национално ниво (извештаи, записници, заклучоци и др.) на јазиците на земјите-учеснички. Националните институции треба да обезбедат информации за одговорното лице(а) и за имплементацијата на Договорите и Меморандумите за разбирање на ИОБ кои се релевантни за нивниот опсег на работење. Освен тоа, иницијативата би можела да биде транспарентна и отворена за сите засегнати страни, вклучително и граѓанските организации. ИОБ би имала придобивка доколку граѓанското општество може да ги следи и отворено да ги дискутира за постигнувањата во рамките на иницијативата.
  • Забрзување на имплементацијата на билатералните и мултилатералните договори кои ја олеснуваат регионалната соработка и интеграција. Со доволно човечки и административни ресурси, политичките заложби би биле реализирани како конкретни политички акции и би го зголемиле кредибилитетот на проектот за регионална интеграција. Договорите и Меморандумите за соработка треба да бидат целосно донесени или ратификувани за да се избегне нееднаква имплементација меѓу страните. Регионалната соработка треба да се воочи и имплементира како отскочна штица кон единствениот пазар на ЕУ, а со тоа сите политички активности треба да бидат во насока на правилата и стандардите на ЕУ.

Студијата е изработена во рамките на проектот: ОЦЕНКА И НАСОЧУВАЊЕ НА ПОТЕНЦИЈАЛИТЕ НА ИНИЦИЈАТИВАТА „ОТВОРЕН БАЛКАН“, Подржано финансиски од Фондација отворено општество

Тимот на експерти по азбучен ред:

Албанија: Мерита Тоска

Босна и Херцеговина: Аднан Черимагич

Косово: Рамдан Илази

Црна Гора: Институт за претприемништво и економски развој

Северна Македонија: Центар за економски анализи; Стефан Ристовски

Србија: Центар за напредни економски студии

Целата студија може да ја прочитате тука:

МК: СКРИНИНГ НА ИНИЦИЈАТИВАТА „ОТВОРЕН БАЛКАН“ – АНАЛИЗИ НА ЗЕМЈИТЕ

SR: СКРИНИНГ ИНИЦИЈАТИВЕ „ОТВОРЕНИ БАЛКАН“ – АНАЛИЗЕ ЗЕМАЉА

ALB: RISHIKIMI I INICIATIVËS “BALLKANI I HAPUR” – ANALIZAT SIPAS VENDEVE 

Извршно резиме на студијата овде:  МК